2021-yilda Vladivostokda yashovchi bir kishi qiziqarli kashfiyot haqida xabar berdi. Chernogorsk shahrining Xakass ko’mir konlaridan ko’mir bilan pechkani isitdi. Ko’mir bo’laklaridan birining ichida u 2,4% magniy bilan aralashtirilgan alyuminiydan iborat g’alati narsa topdi. Topilmaning uzunligi yetti yarim santimetrga teng. Ba’zilar topilgan artefaktni raf deb atasa, boshqalari uni noma’lum mexanizmning bir qismi deb ataydi. U bir tekisda joylashgan protrusionlarga ega va, albatta, o’z-o’zidan paydo bo’lishi mumkin emas edi. Odamlar qotishma alyuminiy qotishmalarini eritishni faqat 20-asrda o’rgandilar, endi ular samolyot va kemasozlikda qo’llaniladi. Bunday ob’ekt o’z-o’zidan konga tushib qolishi mumkin emas edi. Va, albatta, olimlar yoshi kamida 300 million yil deb hisoblagan ko’mir bo’lagi ichida paydo bo’lishi umuman tasavvur qilish mumkin bo’lmagan jarayon edi. Xakasiya ko’miri karbon davrining eng oxirida paydo bo’lgan. Duralumin qismi barcha tiranozavrlardan 50 million yil katta bo’lib chiqdi.
Topilmani sinchkovlik bilan o’rganishni boshlagan Dalnegorsklik tadqiqotchi Valeriy Dvujilniy alyuminiyning ko’mir qatlamida millionlab yillar o’tkazganligi haqidagi dalillarni topdi – «lata» yuzasida uglerod atomlari topilgan. Yillar davomida Xakasiya mashhur bo’lgan sho’r suv borligi sababli – u erda bir vaqtlar dengiz bo’lgan – alyuminiy korroziyaga uchragan, qismga ko’mir zarralari kirib ketgan.
Artefaktga qiziqqan Ikki Shamol izlashni davom ettirdi va tez orada yana bir qiziq narsaga duch keldi. Russkiy oroliga ko’prik quruvchilar ko’rfazning pastki qismida tayanchlar uchun teshiklarni burg’ulashganda, yadrolarda seriy, lantan va xromdan iborat metall talaşlar topilgan. Bularning barchasi Perm davri qumtoshlarida topilgan, ularning yoshi 240 million yil. Talaşlar Gatchinadagi Yadro fizikasi institutida tekshirildi va ular Dvujilniy sun’iy ravishda yaratilgan qotishmalarning parchalari yoki qismlarini topdi, degan xulosaga kelishdi. Olimlar qotishmalarning Perm davri qumlariga qanday kirib borishini mantiqiy tushuntirib bera olmadilar. Yoki ular xohlamadilar.
Foto © V.V. Krujilin
2008 yilda Rostov viloyatining Donetsk shahridagi shaxtalardan birida ishchilar qiziqarli buyum topdilar. Artefakt – g’ildirak shaklidagi dumaloq narsa – konning «tomida» 900 metr chuqurlikda topilgan. Bu joydagi tosh unchalik mustahkam bo‘lmagani uchun topilma shaxtada qolib ketgan edi. Biroq, konchilar uni suratga olishdi va rasm butun dunyoga tarqaldi. Bu nima va u nimadan iboratligi noma’lum. Tashqi ko’rinishida topilma arava yoki aravadan g’ildirakka o’xshaydi. Ammo kim biladi, ehtimol konchilarning boshi ustida NUJ lyuk bordir?
Sevastopol karerlarida 100 metr chuqurlikda ohaktosh bloklarida yassilangan o’q uchlariga o’xshash temir artefaktlar topilgan. Ular topilgan toshning yoshi 70 million yil.
MUHIM24.UZ va WIKI SHARHI sahifasi hamkorligidagi «Bu qiziqarli» bo’limini kuzatib boring. Biz sizni yana hayratga solishda davom etamiz.
