Ukrainaning uzoq kutilgan qarshi hujumi yaqinlashmoqda, yuqori qo’mondonlar va mudofaa rasmiylari Kiyevda Rossiyaning bosib olingan kuchlariga muvaffaqiyatli hujum qilish uchun zarur bo’lgan deyarli hamma narsa borligini e’lon qildi. Ukraina mudofaa vaziri Oleksiy Reznikov juma kuni bo’lib o’tgan matbuot anjumanida «tayyorgarlik ishlari yakunlanmoqda» , dedi va ular hujumga «asosan tayyor» ekanligini aytdi.
Bu NATO Bosh kotibi Yens Stoltenbergning soʻzlaridan soʻng, Ukraina sharqdagi bosib olingan hududlarni qaytarib olish uchun “kuchli” holatda ekanini aytdi, chunki blok Ukrainaga vaʼda qilingan jangovar texnikaning 98 foizini, jumladan, 1550 ga yaqin zirhli mashina va 230 tankni yetkazib berdi.
Hujumning boshlanish sanasi e’tiborga olinayotgandek bo’lsa-da, u avvalgi Ukraina operatsiyalari kabi muvaffaqiyatli bo’ladimi yoki yo’qmi noma’lum.
Bruking institutining tashqi siyosat bo’yicha tadqiqot direktori Maykl O’Xanlonning ta’kidlashicha, u yangi qurol-aslahalar bilan ham Rossiyaning kuchli istehkomlari tufayli hujumga «kamtarona» umid qilgan.
«Rossiyada juda ko’p tankga qarshi qurollar va boshqa ko’plab istehkomlar mavjud», dedi u. «Ukrainaning kelayotgan zirhli bo’linmalarni havodan qo’llab-quvvatlash imkoniyati cheklangan va ular o’z qo’llab-quvvatlash bazalaridan uzoqlashganda ularni ushlab turish imkoniyati cheklangan.»
«Shunday ekan, men katta yutuqlarni kutmayman, lekin noto’g’ri ekanligim isbotlanganidan xursand bo’lardim.»
Ukrainaga kiruvchi zirhlar orasida Germaniyaning Leopard tanklari, Britaniyada ishlab chiqarilgan Challenger tanklari va Amerikada ishlab chiqarilgan Strykers va Bradleys kabi G’arb ittifoqchilarining piyoda jangovar mashinalari mavjud. Bu Ukraina o‘tgan yili Xarkov va Xersonda muvaffaqiyatli qarshi hujumlar paytida qo‘llagan Sovet davridagi og‘ir zirhlardan ancha og’ir. Ukraina, shuningdek, Polsha kabi ittifoqchilardan ko’proq MiG-29 qiruvchi samolyotlarini oldi, bu uning havo qobiliyatini biroz oshirdi, garchi Kiyev osmonda Rossiyadan ancha ustun bo’lib qolmoqda.
NATO ittifoqining Yevropadagi oliy qo‘mondoni Kristofer Kavoli payshanba kuni Senat Qurolli kuchlari qonunchilariga Ukraina qo‘shinlari hujum uchun zarur bo‘lgan harbiy texnikaga ega ekaniga “juda ishonch” ekanini aytdi. Uning so’zlariga ko’ra, Vashington va Kiyev urush o’yinlari va operatsiya uchun zarur bo’lgan qurollar ro’yxatini tuzishda birgalikda ishlagan, Qo’shma Shtatlar so’nggi bir necha oy ichida o’z va ittifoqchi davlatlar zaxiralaridan olib tashlagan.
“Biz buni bajardik. Biz Ukrainaga deyarli hamma narsani qo‘lga kiritdik va ishonchim komilki, ular biz bilan rejalashtirgan hujum uchun zarur bo‘lgan narsaga ega”, — dedi Kavoli.
Ammo u, shuningdek, Ukrainada bir necha oy davom etgan og‘ir yo‘qotishlarga qaramay, Rossiya armiyasining muhim qismlari, jumladan, kiber, yadroviy, axborot operatsiyalari va suv osti urushlari, masalan, suv osti kemalari saqlanib qolishi haqida ogohlantirdi.
«Rossiya harbiylarining ko’p qismi bu mojarodan salbiy ta’sir ko’rsatmadi», dedi Kavoli chorshanba kuni Vakillar palatasi Qurolli kuchlar qo’mitasi bilan bo’lib o’tgan tinglovda. Mudofaa vazirining xalqaro xavfsizlik masalalari bo’yicha yordamchisi Selest Uollander tinglovda “Rossiyaning harbiy salohiyatini past baholab xato qilmasligimiz kerak, chunki buni noto’g’ri qilish xavfi juda katta”, deb qo’shimcha qildi. Ukrainadagi so’nggi janglarning katta qismi sanoat shahri Baxmut atrofidagi sharqiy frontga qaratildi. Ammo Ukraina janubda ham qarshi hujumni boshlashi kutilmoqda. Urushni oʻrganish instituti maʼlumotlariga koʻra, Ukraina qoʻshinlari Dnepr daryosining sharqiy tomonida, Qrim yarimorolini qaytarib olish uchun harakat qilish uchun tayyorgarlik nuqtasi sifatida foydalanish mumkin boʻlgan hududda pozitsiyalar oʻrnatayotgani kuzatilgan. Moskva Ukrainaning zarba berishi mumkin bo’lgan joyni biladi – janubiy Zaporijjya viloyatida, u erda Kiyev Rossiya tomonidan bosib olingan yarim orolga quruqlikdagi ko’prikni kesib tashlamoqchi.
Rossiyalik harbiy blogerlar katta operatsiyani kutayotgan bo’lsalar-da, qarshi hujumning muvaffaqiyati istiqboliga shubha bilan qarashmoqda. Yuz minglab obunachilarga ega blogger Aleksandr Kots operatsiya uchun «Kiyev hamma narsani qo’yadi», dedi.
«Rossiya qo’mondonligi bo’lajak hujumning muqarrarligini tushunadi», dedi u. «Bizni qiyin davr kutmoqda, bu davrda dushman bizning mudofaa tuzilmalarimiz orqali oldinga chiqa olmagani haqida xushxabar bo’ladi.”
Pentagonning oshkor qilingan hujjatlari AQShning Ukraina yaqin orada muhim yutuqlarga erishishiga ishonchi komil emasligini va uzoq davom etgan urush 2023 yildan keyin ham davom etishi mumkinligini ko‘rsatmoqda. Ammo Vashington avvalroq Kiyevni past baholagan, Ukraina esa unchalik harakatchan boʻlmagan Rossiyaning mustahkam oʻrnashib olgan pozitsiyalarini kesib oʻtish imkoniyatiga ega, dedi Brukingsdan O’Xanlon.
“Bu mumkin. Bu xandaqlarning ayrimlarini mohiyatan bosib o‘tish mumkin”, dedi u. «Yana, siz qurbonlar va yo’qotishlarga duchor bo’lasiz, ammo bu xandaq qandaydir tarzda o’tib bo’lmaydigandek emas.»
O’Xanlon 1991 yilda Amerika qo’shinlari Iroqning Quvaytda mustahkam o’rnashib olgan pozitsiyalarini bosib olgan AQShning «Cho’l bo’roni» operatsiyasiga ishora qilib, buldozerlar va portlovchi moddalar bilan xandaqlarni yengib o’tish mumkinligini aytdi. Ukrainaning aqlliligi ham o’yinga kirishi mumkin. O’tgan kuzda qarshi hujum paytida Ukraina ommaviy axborot vositalarida Xersonda zarba berishini aytib, Rossiyani aldagan edi, biroq u Xarkovga yo’l oldi. Agar Ukraina hujumdan oldinroq bo’lsa, Rossiya ham xuddi shunday soxta kallaga tushib qoladimi, noma’lum. Ammo Ukraina Mudofaa vazirligi shu oy boshida Telegramda uning qarshi hujum rejasi “yaxshi shunday tanlanganki, dushman hech qanday javob qaytara olmasligi” haqida bayonot berdi.
“Qurolli Kuchlar hozircha bir narsani — maʼlum bir yoʻnalish boʻyicha maʼlum vaqtga tayyorlamayapti”, — deyiladi bayonotda. «Qurolli Kuchlar har kuni mudofaa va qarshi hujumga qarshi chora-tadbirlar kompleksini tayyorlaydi.»
